Phượng vĩ, hay phượng vỹ, xoan tây, điệp tây hoặc hoa nắng (danh pháp khoa học: Delonix regia) (họ Fabaceae), là một loài thực vật có hoa sinh sống ở vùng nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới. Tên gọi trong tiếng Trung của nó là (phượng hoàng mộc), (kim hoàng). Tên thông dụng trong tiếng Anh là: Flamboyant, Royal poinciana và Mohur tree.
Phượng vỹ bao gồm các màu sau: loại đỏ cam và đỏ thắm.( có cùng tên khoa học là Delonix regia thuộc họ Vang Caesalpiniaceae), Phượng vỹ hoa vàng, Phượng hoa tím , Phượng hoa trắng ( phượng trắng).
1. Phượng vỹ hoa màu đỏ cam, có tên khoa học là Delonix regia thuộc họ Vang Caesalpiniaceae
2. Phượng vỹ hoa màu đỏ thắm, có cùng tên khoa học là Delonix regia thuộc họ Vang Caesalpiniaceae
Khi được đến tham quan thành phố Hải Phòng mọi người đều ấn tượng bởi màu đỏ rực của những hàng phượng vỹ trong thành phố này, nhìn lại màu hoa phượng vỹ tại thành phố Hồ Chí Minh thì hoa phượng có vẻ lợt màu hơn, khi tìm hiểu kỹ thì được biết là cây phượng vỹ có thể cho hoa màu đỏ cam và đỏ thắm.Cây phượng vỹ có hoa đỏ thắm cho thân cành vươn cao vững chắc, còn cây phượng vỹ hoa đỏ cam có vẽ thân nhánh lòa xòa yếu ớt hẳn.
3. Phượng vỹ hoa vàng, cây phượng vĩ hoa vàng tên khoa học là Delonix regia var Flavida, tên thương mại: yellow poinciana. Đây không phải là đột biến của cây phượng đỏ mà là một loài khác cùng họ. Phượng vĩ hoa vàng có thân, lá, hoa giống như cây phượng đỏ, chỉ khác ở màu hoa vàng tươi rất đẹp. Thời gian trổ hoa của phượng vĩ hoa vàng cũng tương tự như cây phượng đỏ.
4. Phượng hoa tím, phượng tím có tên khoa học là Jacranda mimosaefolia D.Don (J.Ovalifolia R.B) thuộc họ Bignoniaceae, cây có nguồn gốc từ châu Mỹ. Vào khoảng thời gain gần đây, phượng vỹ tím được gây trồng rộng rãi trên một số tuyến đường. Đặc biệt, năm nay hàng phượng tím trên đường vào Chợ Đà Lạt và đường Hai Bà Trưng tràn ngập sắc tím khiến cho du khách thích thú.
5. Phượng hoa trắng ( phượng trắng)
Cây phượng có bông màu lạ này nằm trong khuôn viên biệt thự số 9 đường Phù Đổng Thiên Vương. Từ thân, cành, lá và cấu trúc hoa của cây phượng này đều gống cây phượng tím Đà Lạt, chỉ khác là hoa màu trắng chứ không phải màu tím.
Được biết, đây là cây phượng hoa màu trắng duy nhất ở Đà Lạt, có bông từ khoảng 2 năm qua nhưng đến năm nay bông mới rợp trắng.
Ý nghĩa tên phượng vỹ:
* Tên “phượng vĩ” là chữ ghép Hán Việt — “phượng vỹ” có nghĩa là đuôi của con chim phượng. Đây có thể là một hình thức đặt tên gọi theo cảm xúc vì các lá phượng vỹ nhất là các lá non trông giống như hình vẽ đuôi của loài chim phượng.
Biểu tượng
Tại Việt Nam, phượng vĩ là biểu tượng gắn liền với tuổi học trò, do mùa nở hoa của nó trùng với thời điểm kết thúc năm học, mùa chia tay của nhiều thế hệ học trò. Do vậy, nó gắn liền với nhiều kỷ niệm buồn vui của tuổi học trò, và vì thế người ta gắn cho nó tên gọi “hoa học trò”. Thành phố Hải Phòng là khu vực trồng rất nhiều phượng vĩ, vì thế thành phố này còn được gọi một cách văn chương là “thành phố Hoa Phượng Đỏ”. Nhà thơ Thanh Tùng có bài thơ Thời hoa đỏ đã được nhạc sĩ Nguyễn Đình Bảng phổ nhạc thành bài hát cùng tên, viết về những kỷ niệm của tuổi trẻ với mùa hoa phượng vĩ.
