Sứ Thái lan có tên khoa học là Adenium obesum thuộc họ Apocyanaceae, một loài cây được mệnh danh là “hoa hồng sa mạc” đã có từ khá lâu, được trồng và phát triển ở nhiều nơi trong nước ta. Sứ Thái Lan thuộc nhóm cây mọng nước, với hình dáng đặc biệt của bộ rễ, thân và cực kỳ rực rỡ trong mùa hoa, đồng thời đây là cây chịu hạn giỏi, dễ chăm sóc nên từ lâu cây sứ Thái Lan đã có một vị trí khá vững chắc trên thị trường hoa kiểng Việt Nam. Ngoài ra, do cấu tạo đặc biệt của bộ rễ sứ, đã tạo thành bộ củ muôn hình vạn trạng. Chính điều này làm tăng giá trị của chúng. Song, để chúng ra hoa nhiều và đẹp, đòi hỏi kỹ thuật người trồng.

 

 

Để cây ra hoa nhiều và đúng vào dịp Tết thì phải thực hiện ngay vào cuối tháng 8 hoặc đầu tháng 9 dl. Đầu tiên, nhổ cây sứ lên giủ sạch đất, cắt bỏ hết cành lá. Tùy theo mục đích của người trồng mà cắt. Nếu muốn tạo dáng kiểu Bonsai thì cắt hơi dài, nếu muốn cây có tán tròn đều thì cắt đoạn ngắn. Khi cắt phải dùng dao thật bén, có lưỡi mỏng, cắt ngang nhánh (không cắt xéo), tránh làm bầm dập vết cắt. Nên cắt nhánh vào buổi sáng. Để tránh nấm nhiễm qua vết cắt làm thối cây, nên quét dung dịch thuốc gốc đồng (Kocide, Funguran, Champion,…) vào vết cắt, đưa cây vào chổ râm mát (tránh mưa, nắng). Khoảng vài ngày sau, quan sát thấy chổ vết cắt đã khô thì đem trồng cây sứ trở lại vào chậu nhưng phải cho đất mới vào. Đất trồng phải thật tơi xốp và thoát nước vì sứ rất kỵ úng. Hổn hợp đất gồm tro trấu+phân hữu cơ hoai mục+đất tơi xốp. Ngay sau khi trồng nên cho cây vào chổ râm mát, tránh ánh nắng gay gắt trực tiếp chiếu vào.

Khi mới trồng mỗi ngày chỉ phun sương một ít, sau đó mới bắt đầu tăng dần lượng nước lên. Tuyệt đối không tưới đọng vũng, chỉ tưới đủ ẩm, nếu ướt quá cây sẽ bị thối. Sau khoảng 30 ngày cây bắt đầu ra tược non thì đưa ra nắng, nhưng phải đưa từ từ không nên để cây tiếp xúc với ánh sáng mạnh một cách đột ngột. Khoảng trước Tết Nguyên Đán một tháng các cành mới sẽ đồng loạt nhú hoa, đến Tết hoa sẽ nở rộ. Sứ Thái rất dễ bị bệnh thối nhũn do nấm Phytophthora sp gây hại. Nấm tấn công vào rễ làm rễ bị thối mềm, lá vàng nhưng không rụng. Triệu chứng đầu tiên là ở phần gốc xuất hiện những vết thối mộng nước màu xám hoặc nâu đen. Nếu bị nặng cây có thể chết. Phòng bệnh bằng cách sử dụng chế phẩm sinh học Trichoderma tưới vào đất. Tránh tưới quá nhiều nước, nhất là vào buổi chiều tối. Nếu phát hiện bệnh nên nhổ cây sứ lên, cắt bỏ phần rễ bị thối và phun thuốc hóa học như: Ridomil 70WP; Mataxyl 500WP, Aliette 80WP,…

 

Ngoài bệnh thối rễ, trên cây hoa sứ Thái Lan, có loài sâu xanh gây hại rất phổ biến.Trưởng thành là loài bướm rất to và đẹp, có màu sắc sặc sỡ, chiều dài thân khoảng 35-40mm. Trưởng thành thường hoạt động vào buổi sáng, chúng đẻ trứng rãi rác trên mặt lá non, đọt non. Trứng hình tròn, màu trắng đục và khá lớn (khoảng 1mm). Sau khi nở, sâu non có màu nâu đậm và nằm rãi rác trên lá non, ít di chuyển. Hình dạng của sâu tuổi lớn rất khác với hình dạng sâu tuổi nhỏ, chiều dài khoảng 40-45mm (gần bằng ngón tay út). Phần lưng trở nên láng, màu xanh lá cây, phần bụng sâu non có màu xám trắng và có những đường màu trắng sữa chạy dọc hai bên hông. Sâu tuổi nhỏ chỉ gặm khuyết bìa lá, tuổi lớn sâu ăn cả lá, đọt và thân non. Từ tuổi 4 trở đi, chúng thường ẩn nấp sâu vào các cành lá, khi ăn mới di chuyển ra ngoài. Màu sắc của sâu rất giống màu xanh lá, cành, dễ ngụy trang nên khó phát hiện mặc dù kích thước sâu khá lớn. Nếu không phát hiện kịp thời, sâu có thể ăn trụi cả lá, đọt non và đôi khi ăn cả nụ hoa.

Biện pháp phòng trừ:

Để hạn chế tác hại của sâu, nên thường xuyên kiểm tra cây sứ nhất là lúc cây đang ra đọt non hoặc mới nhú hoa, quan sát vào buổi chiều mát mới dễ phát hiện sâu. Biện pháp hiệu quả nhất là bắt bằng tay và giết sâu. Nếu trồng sứ trên diện tích lớn, không có điều kiện bắt bằng tay, có thể phun một trong các loại thuốc trừ sâu như: Map Permethrin 50EC; Sherpa 10EC; Polytrin 440EC; Brightin 1.8EC phun vào lúc chiều mát.

Chú ý: Loài hoa này cần nhiều ánh sáng thì chúng mới ra hoa nhiều và có màu sắc rực rỡ. Vì thế trong những ngày Tết muốn chưng ở ban công hay trong nhà cho đẹp thì sau đó vẫn phải mang chúng ra ngoài nắng.

Trích:SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TỈNH BẾN TRE